Wymiana płynu hamulcowego w motocyklu — wszystko, co powinieneś wiedzieć
Układ hamulcowy to niezaprzeczalnie jeden z najważniejszych układów każdego motocykla. To dzięki niemu możemy bezpiecznie poruszać się po drogach, wykręcać dobre czasy na torach wyścigowych i motocrossowych oraz wykonywać efektowne triki, jak stoppie czy slide. Przede wszystkim, sprawny układ hamulcowy to większa pewność bezpiecznego powrotu do domu z każdej przejażdżki. W tym poradniku zajmiemy się najważniejszymi zagadnieniami dotyczącymi wymiany płynu hamulcowego. Przedstawimy, dlaczego warto wymieniać go regularnie, podamy interwały wymiany, podpowiemy jaki płyn wybrać, a na końcu omówimy cały proces wymiany i odpowietrzania.
Dlaczego powinieneś regularnie wymieniać płyn hamulcowy?
Regularna wymiana płynu hamulcowego to kwestia bezsporna. Ciecz zamknięta w układzie hydraulicznym stopniowo zużywa się za każdym naciśnięciem dźwigni hamulca. Do tego jest higroskopijna — glikol zawarty w płynie hamulcowym prowadzi do akumulacji wody, która nie powinna się w nim znajdować z dwóch powodów. Po pierwsze — woda ma niższą temperaturę wrzenia niż płyn hamulcowy, co doprowadza do szybszego zagotowania cieczy podczas dynamicznej jazdy. Po drugie — podwyższenie temperatury płynu hamulcowego, w którym zgromadziła się woda, prowadzi do powstania pary wodnej. Ta z kolei ma negatywny wpływ na utrzymanie ciśnienia w układzie hydraulicznym. Efekt? “Miękkie” hamulce, dźwignia zapadająca się po samą kierownicę i mniejsza skuteczność hamowania, a w najgorszym wypadku — całkowita utrata hamulców. Te argumenty powinny zachęcić cię do regularnej wymiany płynu hamulcowego. W końcu gra toczy się o bezpieczeństwo — twoje i innych uczestników ruchu drogowego.
Co ile wymieniać płyn hamulcowy w motocyklu?
Wymiana płynu hamulcowego to czynność, którą powinieneś wykonywać minimum raz na 2 lata. Zapamiętaj jednak, że jest to wartość umowna. Interwał wymiany zależy od tego, jak dużo jeździsz na motocyklu, a także w jakich warunkach i w jaki sposób. Dla przykładu — jeżdżąc często po górskich drogach lub torze powinieneś wymieniać płyn po każdym sezonie. Jeśli sporadycznie używasz motocykla do jazdy po płaskim terenie, oszczędzasz manetkę gazu i nie rozwijasz dużych prędkości, na spokojnie możesz wymieniać płyn co 2, a nawet 3 lata. W każdym przypadku jest to sprawa indywidualna, sam musisz kontrolować kondycję płynu hamulcowego. Pojawia się pytanie — jak stwierdzić, czy płyn nadaje się do wymiany?
Kiedy płyn hamulcowy nadaje się do wymiany?
Kondycję płynu hamulcowego ocenisz gołym okiem. Jeśli zobaczysz w nim zanieczyszczenia i pęcherzyki wody, to czym prędzej zabierz się za wymianę. Zużycie płynu zdradza również barwa i konsystencja — przepracowana ciecz będzie ciemna i mulista. Jej stan będzie daleki od tego, co znajdziesz w butelce z nowym płynem hamulcowym. Pamiętaj jednak, że nie warto sugerować się kolorem. Ten może różnić się w zależności od producenta — na rynku spotkamy płyny o kolorze od jasnożółtego, przez zielony, aż po ciemnoczerwony.
Jaki płyn hamulcowy wybrać do swojego motocykla? DOT3, DOT4, a może DOT5?
Podczas wyboru rodzaju płynu hamulcowego nie ma miejsca na eksperymenty. W przypadku każdego jednośladu jest on ustalany przez producenta (motocykla lub układu hamulcowego) i podany na pokrywie zbiorniczka lub pompie hamulcowej. Pod żadnym pozorem nie powinieneś stosować innego rodzaju płynu niż zalecany. Zapamiętaj też, że w większości przypadków płynów hamulcowych nie można ze sobą mieszać. Konkretne klasy różnią się od siebie składem (np. DOT5 zawiera silikon, a LHM zrobiony jest na bazie olejów mineralnych) i specyfikacją techniczną (m.in. poziomem rozpuszczalności gazów i wody). Jeśli jesteś w podbramkowej sytuacji — np. musisz uzupełnić płyn hamulcowy na trasie — koniecznie sprawdź wcześniej, czy płyn, który trzymasz w ręku, możesz łączyć z cieczą krążącą w układzie hamulcowym twojego motocykla.
Narzędzia i akcesoria potrzebne podczas wymiany płynu hamulcowego
Zanim zabierzesz się za wymianę, przygotuj sobie odpowiednie narzędzia i środki ochronne. Płyn hamulcowy jest silnie żrący, dlatego koniecznie załóż rękawiczki jednorazowe i okulary ochronne, a także zabezpiecz okolice zacisków, pompy hamulcowej i zbiorniczka — glikol zawarty w płynie może trwale uszkodzić elementy lakierowane. Co więcej, nie jest wskazane wdychanie oparów tej cieczy — wspomniany glikol jest toksyczny i rakotwórczy. Oczywiście, jeśli będziesz przestrzegał podstawowych środków ostrożności, nic złego się nie wydarzy. Samodzielna wymiana płynu hamulcowego jest całkowicie bezpieczna dla zdrowia.
Narzędzia potrzebne podczas wymiany płynu hamulcowego to m.in. pojemnik na zużytą ciecz, przezroczysty wężyk o średnicy wewnętrznej odpowiadającej średnicy odpowietrzników na zaciskach hamulcowych, klucz oczkowy do poluzowania odpowietrzników (najlepiej sześciokątny; w zależności od modelu motocykla o rozmiarze 6, 8 lub 11 mm), śrubokręt gwiazdkowy do odkręcenia pokrywy zbiorniczka hamulcowego, zmywacz do hamulców (wyczyścisz nim zabrudzenia płynem, które mogą pojawić się podczas wymiany), strzykawka do odsysania płynu hamulcowego ze zbiorniczka, oraz suche czyściwo — możesz użyć ręcznika papierowego lub szmatek z niestrzępiącego się materiału.
Wymiana płynu hamulcowego w 8 prostych krokach
Masz już wszystko potrzebne do wymiany — nowy płyn hamulcowy, narzędzia i akcesoria. Przyszedł czas zabrać się do pracy. Postępuj zgodnie z poniższymi krokami, a cały proces przebiegnie szybko i sprawnie.
- Krok 1. — Ustabilizuj motocykl w pozycji pionowej. Skorzystaj z podnóżki centralnej lub stojaków pod koła. Nie posiadasz ich? Improwizuj! W garażu na pewno znajdzie się coś, na czym możesz postawić maszynę.
- Krok 2. — Za pomocą śrubokręta krzyżakowego odkręć oczyszczoną pokrywkę zbiorniczka płynu hamulcowego. Następnie wyjmij płytkę dociskową i membranę.
- Krok 3. — Za pomocą czyściwa dokładnie wytrzyj płytkę dociskową, membranę i pokrywę zbiorniczka. Następnie za pomocą strzykawki usuń stary płyn hamulcowy ze zbiorniczka.
- Krok 4. — Nalej do zbiorniczka nowy płyn hamulcowy do maksymalnego poziomu.
- Krok 5. — Z odpowietrzników, które znajdziesz na zaciskach hamulcowych, zdejmij gumowe kapturki. Usuń zabrudzenia przed założeniem wężyka.
- Krok 6. — Na oczyszczony odpowietrznik załóż klucz oczkowy, a następnie nasuń na niego przezroczysty wężyk. Jeśli jest zbyt luźny, możesz użyć opaski zaciskowej. Drugi koniec wężyka umieść w pojemniku na zużyty płyn. Pamiętaj, żeby do pojemnika wlać trochę płynu — koniec wężyka musi być zanurzony w cieczy. Inaczej do układu hamulcowego trafi powietrze.
- Krok 7. — Odkręć o ¼ obrotu odpowietrznik, a następnie naciśnij kilkakrotnie dźwignię hamulca, żeby przepompować nowy płyn przez układ. Następnie puść dźwignię, tak aby świeża ciecz miała czas przepłynąć przez pompę i przewody hamulcowe.
- Krok 8. — Powtarzaj poprzedni krok do momentu, aż w wężyku pojawi się nowy płyn hamulcowy.
Odpowietrzanie układu hamulcowego po wymianie płynu
Ostatnim etapem wymiany płynu hamulcowego jest odpowietrzenie układu. Jest to czynność równie łatwa, co sama wymiana. Podczas odpowietrzania powinieneś usunąć wszystkie pęcherzyki powietrza — to bardzo istotne dla prawidłowego działania całego układu.
- Krok 1. — Kilkakrotnie naciśnij dźwignię hamulca i przytrzymaj. W tym samym czasie odkręć odpowietrznik o ¼ obrotu i pozwól, żeby wyleciało z niego trochę płynu hamulcowego. Następnie zakręć odpowietrznik.
- Krok 2. — Skontroluj poziom płynu hamulcowego w zbiorniczku na kierownicy. Nie możesz pozwolić, żeby spadł poniżej minimalnego poziomu.
- Krok 3. — Powtarzaj powyższe kroki do momentu, aż płyn przepływający przez wężyk będzie pozbawiony pęcherzyków powietrza.
- Krok 4. — Zakręć odpowietrznik. Następnie zdejmij wężyk, uzupełnij płyn hamulcowy w zbiorniczku, jeśli to konieczne i złóż zbiorniczek. Gotowe!
Utylizacja starego płynu hamulcowego
Przepracowany płyn hamulcowy oddaj do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) lub zaprzyjaźnionego warsztatu. Pod żadnym pozorem nie wylewaj płynu do kanalizacji, na trawnik czy do śmietnika. Tak jak wspominaliśmy, płyn hamulcowy jest silnie toksyczny, przez co ma destrukcyjny wpływ na środowisko naturalne. Pozbądź się go w odpowiedzialny sposób.